Η έννοια του μοτίβου
Submitted by mariapsycha on Sun, 06/09/2013 - 20:15
Ο άξονας που επέλεξα ήταν “αριθμοί και πράξεις” (Numbers and operations) για την ηλικία 3- 5 ετών και Virtual Manipulative ήταν το Color and Patterns το οποίο σχετίζεται με την ακολουθία μοτίβων. Οι λόγοι που το επέλεξα ήταν γιατί καταρχάς είναι ένα εύκολο και διασκεδαστικό παιχνίδι και ίσως το μοναδικό που συνοδεύται με ήχους κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, στο τέλος για επιβράβευση ή όταν κάτι δεν έχουμε κάνει πολύ σωστά. Τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις δικές τους γνώσεις και να πειραματιστούν με στόχο να ανακαλύψουν την έννοια της συνεχής ακολουθίας, της κανονικότητας. Θεωρώ ότι υποστηρίζει αρκετά καλά το πλαίσιο για την εξάσκηση της διερεύνησης, αναγνώρισης, συμπλήρωσης κανονικοτήτων. Επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την έννοια της άμεσης εκτίμησης ποσότητας, της καταμέτρησης, ακόμα και των πράξεων με κατάλληλη βοήθεια από τον γονιό ή τον εκπαιδευτικό.
Ο μαθηματικός άξονας που εστιάζει το vm είναι Αριθμοί και Πράξεις, όμως αν παρατηρήσουμε καλά η NVLM εντάσει το ίδιο παιχνίδι και στον άξονα της Άλγεβρας. Αυτό είναι κάτι το αναμενόμενο αφού η έννοια της κανονικότητας που εξασκείται με τη χρήση του συγκεκριμένου virtual manipulative ανήκει στην θεματική ενότητα της Άλγεβρας. Τα προσδωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα είναι τα εξής: η αναγνώριση ύπαρξης μιας κανονικότητας, η συμπλήρωση και η επανάληψη μιας κανονικότητας, η περιγραφή και η εξήγηση επαναλαμβανόμενων κανονικοτήτων. Οι δραστηριότητες που προτείνονται είναι α) οι μαθητές να συγκρίνουν αντικείμενα με κριτήριο την ύπαρξη μοτίβου ή άλλης κανονικότητας β) να συμπληρώνουν κατασκευές με την επανάληψη μοτίβου γ) να κατασκευάζουν δικά τους αντικείμενα (π.χ. κομπολόγια, συνθέσεις σχημάτων) και να παρουσιάζουν τον κανόνα του δικού τους μοτίβου.
Η χρήση τεχνολογικού περιβάλλοντος με μοτίβα του πανεπιστημίου Utah των ΗΠΑ είναι μια άριστη επιλογή για την πραγματοποιήση παρόμοιων δραστηριοτήτων, όπως προτείνεται και απο το Αναλυτικό Πρόγραμμα. Επιπλέον μπορούν να αναπτυχθούν η έννοια της άμεσης εκτίμησης ποσότητας, η καταμέτρηση αντικειμένων σε εικόνες και συμβολικές παραστάσεις, για παράδειγμα έχω 2 κόκκινες φουσκίτσες και μία πράσινη κλπ.. Η αρίθμηση, ( για να μετρήσουμε πόσες μπαλίτσες είναι όλες...), ακόμα και οι πράξεις ( μία κόκκινη και δυο πράσινες πόσσες μας κάνουν); Κατά τη διάρκεια της δράσης αφήνουμε τα παιδιά ελεύθερα να χρησιμοποιήσουν τις δικές τους λέξεις για να μας περιγράψουν το μοτίβο (π.χ. μπαλίτσες ή κυκλάκια ή φουσκίτσες ή κομπολόι κλπ). Με το παιχνίδι μπορούν ακόμα να κάνουν νοερές εικόνες και έτσι να αναπτύξουν την φαντασία τους.
Θέλουμε να σιγουρευτούμε ότι οι μαθητές ξέρουν ότι τα μοτίβα είναι πράγματα επαναλαμβανόμενα και ότι είμαστε ικανοί να αναγνωρίσουμε και να περιγράψουμε μοτίβα , γιατί η περιγραφή και η πρόβλεψη γίνεται έτσι ευκολότερη. Οι μαθητές θα ωφεληθούν περιγράφοντας την ακολουθία των έγχρωμων κουμπιών ξεκινώντας από την πάνω αριστερή γωνία της επιφάνειας εργασίας. Καθώς δημιουργείται η ακολουθία, το κάθε κουμπάκι συνοδεύεται και απο έναν ευχάριστο ήχο σα να σκάει κάποια φούσκα. Θα πρέπει να ενθαρρύνουμε τους μαθητές να χρησιμοποιήσουν δικές τους λέξεις για να περιγράψουν όποιο μοτίβο παρατηρούν. Όταν ένα μοτίβο παρατηρηθεί οι μαθητές πρέπει να το επεκτείνουν κάνοντας “κλικ” στο κουμπί με το ερωτηματικό και κλικάροντας στο σωστό χρώμα. Αν ολοκληρώσουν με επιτυχία την άσκηση, επιβραβεύονται ( good job! ) και ακούγεται ένας ωραίος ήχος κάτι που κάνει ακόμα πιο ευχάριστο το παιχνίδι. Οι μαθητές έχουν την δυνατότητα να διορθώσουν το λάθος κάνοντας “κλικ” πάνω στο χρωματιστό κουμπί το οποίο γίνεται πάλι ερωτηματικό οπότε επιλέγουν άλλο χρώμα. Τέλος τσεκάρουν την απάντηση τους πατώντας check answer. Φυσικά μπορούν να συνεχίσουν με το επόμενο πρόβλημα και να παίξουν όσες φορές το επιθυμούν επιλέγοντας new problem.
Η δράση που προτείνω έχει άμεση σχέση με το Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα καθώς στόχος είναι να αναγνωρίζουν, να περιγράφουν και να συμπληρώνουν μοτίβα όπως αναφέρει και το νέο αναλυτικό πρόγραμμα στους στόχους του.
Να εντοπίζουν στοιχεία που λείπουν ή τα στοιχεία που είναι λάθος ακόμα και να καταμετρούν ποσότητες. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να συμβάλουν στην υλοποίηση των παραπάνω στόχων αξιοποιώντας το ψηφιακό υλικό της NVLM.