Παιχνίδι με την αφαίρεση
Submitted by masideri on Sat, 05/25/2013 - 20:31
Το virtual manipulative που επέλεξα να ασχοληθώ είναι το Base Blocks Subtraction, το οποίο εστιάζει στην μαθηματική πράξη της αφαίρεσης. Ο τίτλος της δραστηριότητάς μου είναι "Παιχνίδι με την αφαίρεση" και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 4-6 ετών. Οι στόχοι της δράσης αυτής συνδέονται άμεσα με το τρέχον αναλυτικό πρόγραμμα και το νέο πιλοτικό και σκοπεύουν στην εξοικείωση των παιδιών με την έννοια της αφαίρεσης, στην ανάπτυξη της ικανότητάς τους να διατυπώνουν και να ελέγχουν υποθέσεις και στην διερεύνηση των διαφορών των αριθμών μέχρι το 10.
Το Base Blocks Subtraction εστιάζει στην μαθηματική πράξη της αφαίρεσης και είναι προσαρμόσιμο για παιδιά οποιασδήποτε ηλικίας. Η συγκεκριμένη εφαρμογή θεωρώ ότι είναι από τις πιο κατάλληλες για την καλύτερη διδακτική υποστήριξη της μαθηματικής αυτής πράξης, καθώς παρέχει το απαραίτητο πλαίσιο για την εξάσκηση των παιδιών σε πράξεις αφαίρεσης. Γεινικότερα, το συγκεκριμένο virtual manipulative μπορεί να χρησιμοποιηθεί από παιδιά κάθε ηλικίας και ενήλικες, οι οποίοι επιθυμούν να ασχοληθούν με την πράξη της αφαίρεσης, καθώς υπάρχει ευκαιρία διαβάθμισης της δυσκολίας. Οι πράξεις ξεκινούν από σύνολα μονάδων και μπορούν να συμπεριλάβουν σύνολα δεκάδων, εκατοντάδων και χιλιάδων, αυξάνοντας δηλαδή σταδιακά τον βαθμό δυσκολίας τους. Επιπλέον, το πρόγραμμα αυτό δίνει τη δυνατότητα να αλλάζουμε τη μορφή ενός συνόλου, όπως για παράδειγμα να μετατρέψουμε μια χιλιάδα σε εκατοντάδες ή μια εκατοντάδα σε δεκάδες, κοκ. Συνεπώς, συμπεραίνουμε πως παρέχεται το κατάλληλο υποστηρικτικό υπόβαθρο για να ενισχυθεί η μαθηματική σκέψη όσον αφορά τουλάχιστον την πράξη της αφαίρεσης.
Η δράση που θα πραγματοποιήσω με το Base Blocks Subtraction απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 4-6 ετών και εστιάζει στην διερεύνηση των διαφορών των αριθμών μέχρι το δέκα. Η εφαρμογή φροντίζω να προσαρμοστεί στα δεδομένα αυτά, δηλαδή να αποτελείται από δυο στήλες, η μια των δεκάδων και η άλλη των μονάδων. Αρχικά, λοιπόν, ζητάω από τα παιδιά να εξερευνήσουν το περιβάλλον αυτό, αφήνοντας το κενό και να παρατηρήσουν τι συμβαίνει με τους μπλε και κόκκινους κύβους και τις γραμμές. Ενδεικτικές ερωτήσεις που θα υποβάλλω είναι: Τι παρατηρείτε να γίνεται κάθε φορά που πατάμε μια εικόνα που δείχνει έναν κύβο ή μια γραμμή; Γιατί όλα τα μπλε είναι στην πάνω σειρά, ενώ τα κόκκινα στην κάτω; Τι λέτε να συμβεί αν μετακινήσουμε έναν μπλε κύβο στους κόκκινους ή έναν κόκκινο στους μπλε;
Προτρέπουμε, δηλαδή, τα παιδιά να πειραματιστούν έτσι ώστε να κατανοήσουν τον τρόπο λειτουργίας της εφαρμογής αυτής. Σύντομα τα παιδιά θα καταλάβουν πως ένας κόκκινος κύβος ή μια κόκκινη γραμμή "εξαφανίζουν" ένα αντίστοιχο μπλε. Τότε τους ζητάω να παρατηρήσουν αν αλλάζει και κάτι άλλο στην οθόνη κάθε φορά που προσθέτουν κάτι, προτρέποντάς τα δηλαδή να συνειδητοποιήσουν τους αριθμούς στο δεξί μέρος της οθόνης. Αφού τα παιδιά δημιουργήσουν μια πλήρη εικόνα για τον τρόπο λειτουργίας του περιβάλλοντος, τότε τους προτείνουμε να ονομάσουμε τη μια γραμμή=αριθμό δέκα και έναν κύβο=αριθμό 1. Έπειτα, εξηγούμε στα παιδιά με παιγνιώδη τρόπο πως στην πάνω γραμμή είναι οι "δυνατοί" αριθμοί(δηλαδή οι πιο πολλοί) και στην κάτω αυτοί που θέλουν να ανέβουν πάνω και να νικήσουν τους δυνατούς, κάνοντας αντιστοιχία και στους αριθμούς που βρίσκονται στο δεξί μέρος της οθόνης.Δημιουργώντας ένα δικό μου πρόβλημα χαμηλού επιπέδου δυσκολίας(3-1) προτρέπω τα παιδιά να σκεφτούν πού θα τοποθετηθεί ο αριθμός 3 και πού ο αριθμός 1 ρωτώντας τα: Ποιος είναι ο πιο δυνατός αριθμός; Πώς θα τον σχηματίσουμε; Πόσοι αριθμοί μένουν στο τέλος;
Βάζουμε επομένως τα παιδιά στην διαδικασία να αφαιρούν αριθμούς και σιγά σιγά τους παρουσιάζουμε την νέα αυτή έννοια, αφήνοντας τους το περιθώριο να κάνουν και λάθη.Μπορεί να σχηματίσουν λάθος τον αριθμό 3 αλλά η δική μας παρέμβαση μπορεί να τα βοηθήσει να βρουν τη λύση. Στη συνέχεια αυξάνουμε τον βαθμό δυσκολίας και τους ζητάμε να αφαιρέσουν από τον αριθμό δέκα τον αριθμό 3. Τα παιδιά θα παρατηρήσουν με δικές μας προτροπές πως οι αριθμοί στην κάτω σειρά δεν μπορούν να "μπουν" στη γραμμή που είναι ο αριθμός δέκα. Με τη βοήθεια μας θα ανακαλύψουν πως το δέκα μπορεί να μετακινηθεί και να "σπάσει" σε δέκα κομμάτια (δηλαδή 10 μονάδες). Έτσι, η πράξη της αφαίρεσης θα γίνει ευκολότερη και θα κατανοηθεί από τα παιδιά. Μέσα από αυτήν την διαδικασία θα μπορέσουν να διαμορφώσουν συμπεράσματα για τις σταθερές σχέσεις των αριθμών της πρώτης δεκάδας.
Η δραστηριότητα που σχεδίασα έχει άμεση σχέση με το νέο αναλυτικό πρόγραμμα καθώς ικανοποιεί πολλούς από τους στόχους που τίθενται στην ενότητα των μαθηματικών και συγκεκριμένα στο περιεχόμενο των πράξεων. Σαφέστερα, ο στόχος που αναφέρεται στο αναλυτικό πρόγραμμα για τα νήπια να διερευνούν συνδυασμούς για τις διαφορές των αριθμών μέχρι το δέκα ικανοποιείται και στην συγκεκριμένη δράση, καθώς τα νήπια υποβάλλονται σε αυτή τη διαδικασία. Τα παιδιά καλούνται να διατυπώσουν και να ελέγξουν τις υποθέσεις τους και να προβούν στην επίλυση προβλημάτων, επεξεργάζοντας τις ποσοτικές πληροφορίες που τους δίνονται. Σταδιακά στην συγκεκριμένη δράση θα εξοικειωθούν με την έννοια "αφαιρώ", η οποία θα αντικαταστήσει τα συνήθη ρήματα όπως "βγάζω" που χρησιμοποιούσαν μέχρι τώρα.