Πολιτισμικά παιχνίδια: Lu-lu game

Λιότσιου Ευδοκία- Χριστίνα, Λούγκου Ζωή-Ροδινή, Μαγγανάρα Καλλιόπη
Eισαγωγή : 

Κατά κοινή παραδοχή το παιχνίδι θεωρείται θεμελιώδης παράγοντας για την ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού γι αυτό πρέπει να κατέχει πρωταρχική θέση στη ζωή του. Μέσα από το παιχνίδι, το παιδί έχει τη δυνατότητα να εκφράζει το συναισθηματικό του κόσμο είτε επικοινωνώντας με τα άλλα παιδιά είτε αποβάλλοντας τους φόβους, το θυμό και τα άγχη του. Ακόμη, ενισχύει τη δημιουργικότητα, την εφευρητικότητα και αναγνωρίζει την προσωπική του αξία. Το παιχνίδι,λοιπόν, εκτός από το ότι είναι διασκεδαστικό πληρεί και όλα τα χαρακτηριστικά μιας τέλειας παιδαγωγικής διδασκαλίας.

Λίγα λόγια για την χώρα από την οποία προέρχεται το Lu-lu. Η Χαβάη,είναι ένα ηφαιστειογενές νησί αλλά και η 50Η πολιτεία των ΗΠΑ. Έχει πρωτεύουσά της την Χονολουλού και βρίσκεται στον Ειρηνικό Ωκεανό. Στη Χαβάη δεσπόζουν οι ηφαιστειακές κορυφές Μάουνα Κέα και Μάουνα Λόα, που ξεπερνούν σε ύψος τα τέσσερα χιλιόμετρα, και το πιο ενεργό ηφαίστειο της Γης, το Κιλαουέα. Από τις πέτρες αυτών των ηφαιστείων έφτιαχναν στο παρελθόν οι Χαβανέζοι το παιχνίδι Lu-lu.Παρακάτω παρουσιάζουμε κάποιες εικόνες από τα ηφαίστεια που βρίσκονται στη Χαβάη αλλά και τους ανθρώπους της.

IΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ: Οι κάτοικοι της Χαβάης, έχουν μια μακρά παράδοση στην εφεύρεση παιχνιδιών που αφορούν τις ικανότητες, αλλά και παιχνιδιών που αφορούν τη διασκέδαση των μικρών παιδιων αλλά και των ενηλίκων. Συγκεκριμένα, το Lu-Lu είναι ένα Χαβανέζικο παιχνίδι καταμέτρησης. Οι πρώιμοι Χαβανέζοι έπαιζαν το παιχνίδι Lu-Lu με δίσκους από ηφαιστειακές πέτρες περίπου 2,5 εκατοστών σε διάμετρο. Αυτοί οι δίσκοι που χρησίμευαν ως ζάρια ονομάζονταν u-lu. Η λέξη Lu-lu σήμαινε ‘να κουνάς’.
Το παιχνίδι παιζόταν ως εξής: Τέσσερις δίσκοι από ηφαιστειακές πέτρες 2,5 εκατοστών,είχαν από τη μία πλευρά της επιφάνειάς τους σημαδεμένες κόκκινες βούλες (οι οποίες βοηθούσαν στην καταμέτρηση των πόντων τους), τις κουνούσαν με τα δύο χέρια και τις έριχναν στο έδαφος. Αυτοί οι δίσκοι είχαν σημαδεμένες βούλες από το ένα ως το τέσσερα. Οι βούλες και οι σταυροί (πλάγιες γραμμές) ήταν κόκκινες. Ο κάθε παίκτης είχε δικαίωμα, να ρίξει τα ζάρια δύο (2) φορές εκτός αν είχε πετύχει την ασημάδευτη πλευρά, οπότε έριχνε ξανά. Δικαίωμα να ξαναρίξει, είχε και όποιος κατάφερνε με μία ζαριά να κερδίσει δέκα (10) πόντους. Αυτός που συγκέντρωνε τους περισσότερους πόντους κέρδιζε. Οι πόντοι μπορούσαν να μετρηθούν και ως δεκάδες.
ΛΟΓΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ LU-LU: Η ομάδα έκρινε ότι η επιλογή του ‘’Lu-Lu’’, ως το διαπολιτισμικό παιχνίδι που θα παρουσιάζαμε στα παιδιά, ήταν η πιο ορθή. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μας οδήγησαν σε αυτή την απόφαση, αλλά ο πιο σημαντικός είναι ότι μέσω του συγκεκριμένου παιχνιδιού είναι δυνατόν να εμφυσήσουμε πιο εύκολα και ευχάριστα θεμελιώδεις μαθηματικές έννοιες. Άλλωστε αυτός είναι και ο γενικός σκοπός μας, ενώ πιο συγκεκριμένα να μάθουν τα παιδιά να μετράνε και να αναγνωρίζουν την ποσότητα.
Οι στόχοι μας:
1. «Η γνώση είναι δύναμη» Φ.Βάκων. Τα παιδιά θα κατακτήσουν τις έννοιες της απαρίθμησης, της διαδοχής των αριθμών και της άμεσης εκτίμησης (μικρών) ποσοτήτων. Βέβαια, σύμφωνα με μια παραλλαγή του παιχνιδιού μπορούν να έρθουν σε επαφή και με το δεκαδικό σύστημα.
2. «Όλοι για έναν και ένας για όλους» Α.Δουμάς. Είναι σημαντικό κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού να προβάλλεται η αξία την αλληλεγγύης και της συντροφικότητας και όχι του ανταγωνισμού. Τα παιδιά θα μπορούν είτε μόνα τους είτε σε ομάδες να βοηθάνε ο ένας τον άλλον κατά την απαρίθμηση και τη συλλογή των πόντων.
3. Τα οφέλη στην καθημερινότητα μας. Βασικός στόχος μας είναι τα παιδιά να αποκτήσουν την έννοια της ποσότητας, του λιγότερου και του περισσότερου. Έτσι, θα μπορούν να δίνουν μια άμεση απάντηση προσπερνώντας την διαδικασία της αρίθμησης ή καταμέτρησης. Σταδιακά,λοιπόν, με την πάροδο του χρόνου τα αποτελέσματα αυτής της έννοιας θα γίνουν αντιληπτά στην καθημερινότητα των παιδιών.
Είναι σημαντικό, ότι μέσα από αυτή τη δραστηριότητα τα παιδιά θα αποκτήσουν την ικανότητα των μαθηματικών, της συνεργασίας, του συναγωνισμού και της πειθαρχίας.
Ένας άλλος παράγοντας που συντέλεσε στην επιλογή του συγκεκριμένου παιχνιδιού είναι ότι υπάρχει η δυνατότητα μετατροπής του από ατομικό σε συλλογικό και από συλλογικό σε ατομικό. Με αυτόν τον τρόπο, ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να διαμορφώσει το παιχνίδι σύμφωνα με τις ανάγκες της τάξης του με σκοπό να είναι πιο αποτελεσματική η εκπαιδευτική αξία του παιχνιδιού.
Τέλος, αξίζει να γίνει αναφορά στη δυνατότητα δημιουργίας ενός εναλλακτικού παιχνιδιού. Ανάλογα με τη διάθεση των παιδιών, τα μέσα και τα υλικά που διαθέτει η τάξη, ο/η εκπαιδευτικός μπορεί ορμώμενος από το ‘’lu-lu’’ να δημιουργήσει μια παραλλαγή του χωρίς να αλλοιώσει τον σκοπό και τους στόχους του.

Προαπαιτούμενη γνώση: Θεωρούμε απαραίτητο τα παιδιά να γνωρίζουν τα εξής: Να είναι εξοικειωμένα με την απαρίθμηση. Να είναι εξοικειωμένα με την ονομασία των αριθμών από το ένα ως το δέκα. Να έχουν τη δυνατότητα να υπολογίζουν νοερά τις κουκίδες του lu-lu.
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: Για την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων θα χρειαστούν δύο μέρες. Την πρώτη μέρα θα γίνει η κατασκευή του lu-lu στο πλαίσιο των εικαστικών δραστηριοτήτων και τη δεύτερη θα διεξαχθεί το παιχνίδι και οι δραστηριότητες με τα φύλλα εργασίας.

Διερεύνηση Παιδαγωγικού Υλικού : 

Προκειμένου να παίξουμε το παιχνίδι Lu-lu πρέπει αρχικά να το κατασκευάσουμε. Θα χρειαστούμε: Χαρτόνι. Μολύβι, ψαλίδι, χάρακας ή κοπίδι. Κόλλα. Καπάκια από μπουκάλια. Φελιζόλ. Χρωματιστά χαρτιά για τη διακόσμηση του lu-lu.(προαιρετικά) Μαρκαδόρους (για τον σχηματισμό των κουκίδων και των γραμμών).

Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ

ΒΗΜΑ 1ο : Συλλέγουμε χρωματιστά χαρτόνια, σελίδες περιοδικών ή χρωματιστά φύλλα (για να τα κολλήσουμε στη μία επιφάνεια των ζαριών του lu-lu).

BHMA2ο : Χρησιμοποιούμε καπάκια για να σχεδιάσουμε τα στρογγυλά ζάρια (πάνω στο χαρτόνι ή στα φύλλα που συλλέξαμε).

BHMA 3ο : Τα καπάκια που επιλέξαμε τα γεμίζουμε με φελιζόλ από την εσωτερική κενή πλευρά τους για μία πιο σκληρή και ανθεκτική επιφάνεια.

BHMA 4ο : Παίρνουμε τα καπάκια βάζουμε κόλλα στις δύο πλευρές τους και τοποθετούμε κομμάτια από το χαρτόνι ώστε να καλυφθεί το καπάκι. Προκειμένου να είναι ίσες οι διαστάσεις, κόβουμε το χαρτόνι που περισσεύει.

BHMA 5ο : Στη μία πλευρά σχεδιάζουμε 2 κάθετες πλάγιες γραμμές και τις κουκίδες( πόντοι).

BHMA 6ο : Διακοσμούμε τα καπάκια με τα χρωματιστά χαρτόνια ή τις σελίδες περιοδικών που συγκεντρώσαμε.

ΒΗΜΑ 7ο: Είμαστε έτοιμοι να παίξουμε το lu-lu.

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ LU-LU ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ
Το παιχνίδι Lu-Lu παίζεται με τον εξής τρόπο:
1. Οι παίκτες-ομάδες συγκεντρώνονται σε ένα κύκλο.
2. Το παιχνίδι παίζεται με τέσσερα ζάρια lu – lu, μολύβι και χαρτί για την καταγραφή του αποτελέσματος.
3. Κάθε ζάρι διαιρείται σε τέσσερα ίσα τμήματα και οι κουκίδες τοποθετούνται στα τμήματα αυτά. Έχει 1 έως 4 κουκίδες στην μία πλευρά και η άλλη πλευρά είναι κενή ή διακοσμημένη.
4. Ο παίκτης κουνά τα ζάρια με τα δύο του χέρια και στη συνέχεια τα ρίχνει στο έδαφος. Ο αριθμός των κουκίδων που θα πετύχει είναι και το σύνολο των βαθμών του γύρου.
5. Ο στόχος του παιχνιδιού είναι να αναδειχθεί ο παίκτης ή η ομάδα που θα σκοράρει πρώτος/η 100 πόντους.
Οι παίκτες κάνουν κλήρωση για να δουν ποιος παίζει πρώτα.Ο κάθε παίκτης/ομάδα με τη σειρά ρίχνει τα ζάρια και σημειώνει τη βαθμολογία του. Ο αριθμός των κουκίδων φανερώνει και τη βαθμολογία των παικτών/ομάδας. Κάθε παίκτης/ομάδα δικαιούται δύο βολές ανά γύρο. Εάν τυχόν η πρώτη ζαριά δείχνει την ασημάδευτη πλευρά ο παίκτης έχει την ευκαιρία να ξαναρίξει. Εάν ένας παίκτης σκοράρει δέκα στην πρώτη ρίψη, κερδίζει την ευκαιρία να ρίξει και πάλι τα τέσσερα ζάρια και προσθέτει τη νέα βαθμολογία στο σύνολο. Ο οποιοσδήποτε παίκτης μπορεί να σκοράρει και στις δύο βολές που δικαιούται, έως 20 μονάδες το περισσότερο ενώ το λιγότερο μηδέν. Το παιχνίδι συνεχίζεται με περισσότερους γύρους μέχρι κάποιος παίκτης να σκοράρει 100 πόντους συνολικά.

Πρόταση Σεναρίου Διδασκαλίας: 

[b]Δραστηριότητα 1η: [/b]Εξηγούμε στα παιδιά τους κανόνες του παιχνιδιού, παρατηρούμε το παιχνίδι, συζητάμε όλοι μαζί και σχολιάζουμε. Για να καλλιεργήσουμε στα παιδιά τη μαθηματική σκέψη, οφείλουμε σαν εκπαιδευτικοί να τους εμφυσήσουμε κάποιες βασικές μαθηματικές έννοιες. Σύμφωνα λοιπόν με αυτή την ιδέα, μπορούμε να παρουσιάσουμε στα παιδιά το παιχνίδι lu-lu στο πλαίσιο μιας οργανωμένης δραστηριότητας. Κατά τη διεκπεραίωση της δραστηριότητας τα παιδιά καλούνται να μάθουν να αναγνωρίζουν την ποσότητα μετρώντας τις κουκίδες των ΄ζαριών΄ του lu-lu χρησιμοποιώντας αριθμολέξεις, την πράξη της πρόσθεσης, την άμεση αναγνώριση αριθμών ως δεκάδων, καθώς και τη σύνδεση αριθμών με την ονομασία τους. Συγκεκριμένα, αφού συγκεντρώσουμε τα παιδιά στη γωνιά της παρεούλας κάνουμε μία εισήγηση σχετικά με τις οδηγίες του παιχνιδιού lu-lu. Μοιράζουμε στα παιδιά τα ‘’ζάρια’’ του lu-lu για να ξεκινήσει το παιχνίδι. Κατά τη διάρκεια της πρώτης ζαριάς φροντίζουμε και οι δύο ομάδες να αναγνωρίσουν τους αριθμούς που έτυχαν στο κάθε ένα ζάρι (άμεση αναγνώριση ποσοτήτων) καθώς και τον τρόπο που συλλέγονται οι πόντοι (πρόσθεση). Έπειτα, ανάλογα με το επίπεδο της τάξης μπορούμε να προτείνουμε τη δημιουργία ομάδων με σκοπό την ομαλότερη διεξαγωγή του παιχνιδιού. Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ο ρόλος μας θα πρέπει να είναι άμεσα παρεμβατικός έτσι ώστε να μεταδώσουμε ορθά τις μαθηματικές έννοιες που πρεσβεύει το παιχνίδι. Έτσι θα συνεχιστεί το παιχνίδι έως ότου οριστεί η νικητήρια ομάδα.

Δραστηριότητα 2η: Αφού δώσουμε τη δυνατότητα στα παιδιά να έχουν μία πρώτη επαφή με το παιχνίδι lu-lu στην πράξη, έπειτα συγκεντρωνόμαστε στη γωνιά των εικαστικών. Εκεί, μοιράζουμε το πρώτο (1) Φύλλο Εργασίας σύμφωνα με το οποίο τα παιδιά θα πρέπει να κάνουν νοερούς υπολογισμούς και να βρούν ποιος συνδυασμός των ζαριών του lulu θα μας δώσει το ζητούμενο άθροισμα. Με αυτή τη δραστηριότητα γίνεται δυνατό οι μαθητές να κατανοήσουν την πρόσθεση και την άμεση εκτίμηση ποσότητας.

Δραστηριότητα 3η: Η τρίτη δραστηριότητα και πάλι γίνεται στη γωνιά των εικαστικών. Μοιράζουμε το Φύλλο Εργασίας (2) στο οποίο απεικονίζονται κουκίδες τις οποίες οι μαθητές πρέπει να μετρήσουν και να σχεδιάσουν πόσες είναι συνολικά. Και σε αυτή την δραστηριότητα επιτυγχάνεται η κατανόηση της άμεσης εκτίμησης ποσότητας αλλά και η πράξη της πρόσθεσης.

Δραστηριότητα 4η: Η τέταρτη δραστηριότητα πραγματοποιείται πάλι στη γωνιά των εικαστικών. Το φύλλο εργασίας (3) μοιράζεται στα παιδιά τα οποία θα πρέπει να παρατηρήσουν τα lu-lu που απεικονίζονται στο χαρτί εικονικά και σαν αριθμολέξη και να καταγράψουν τον αριθμό. Εδώ επιτυγχάνεται η ταύτιση του αριθμού με την αντίστοιχη λέξη, η άμεση εκτίμηση ποσότητας καθώς και η πράξη της πρόσθεσης.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1

0.


1.


2.


3.


4.


5.


6.


7.


8.


9.


10.


11.


12.


13.


14.


15.


ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2
Παρατήρησε τις κουκκίδες και σχεδίασε πόσες είναι συνολικά:

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3
Γράψε τον σωστό αριθμό στα κουτάκια:


Βρες το σωστό άθροισμα και συμπλήρωσε τα κουτάκια:

Εναλλακτικό παιχνίδι: "Lu-Lu Box"

Υλικά: 1 κουτί παπουτσιών, Χαρτόνι, χρωματιστά χαρτόνια / φύλλα περιοδικού (προαιρετικά), Ψαλίδι, κόλλα, μαρκαδόροι, βότσαλα / καπάκια.

Πώς κατασκευάζεται; Παίρνουμε το κουτί παπουτσιών και μετράμε τις αποστάσεις προκειμένου να κάνουμε δυο χωρίσματα στο εσωτερικό του. Σκοπός μας είναι να σχηματίσουμε τέσσερα ίσα τμήματα μέσα στο κουτί. Κόβουμε το χαρτόνι σύμφωνα με τα μέτρα που υπολογίσαμε παραπάνω. Θα χρειαστούμε δυο κομμάτια χαρτόνι, το ένα θα το τοποθετήσουμε κάθετα και το άλλο οριζόντια. Προσοχή: Το ύψος από τα δυο χαρτόνια πρέπει να είναι τουλάχιστον το μισό του ύψους του κουτιού.

Τοποθετούμε, λοιπόν, τα χαρτόνια το ένα οριζόντια και το άλλο κάθετα μέσα στο κουτί στερεώνοντας τα με άφθονη κόλλα. Το χαρτόνι που θα τοποθετηθεί κάθετα θα χρειαστεί να κοπεί στη μέση προκειμένου να σχηματιστεί ο σταυρός στο εσωτερικό του κουτιού. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας τον μαρκαδόρο και το καπάκι σχηματίζουμε στον πάτο του κουτιού κύκλους ανά τμήμα με την εξής σειρά 1 κύκλο στο πρώτο, 2 στο δεύτερο, 3 στο τρίτο και τέλος 4 στο τέταρτο. Το βήμα αυτό είναι προαιρετικό και αφορά τη διακόσμηση του κουτιού. Τα παιδιά, λοιπόν, εάν επιθυμούν, μπορούν να διακοσμήσουν το κουτί είτε κολλώντας διάφορα χαρτόνια είτε απλά ζωγραφίζοντας πάνω του. Το παιχνίδι είναι έτοιμο.

Πώς παίζεται; Αρχικά, συγκεντρώνουμε τα παιδιά στη γωνιά της συζήτησης. Η γωνιά πρέπει να διαμορφωθεί έτσι ώστε να καλύψει της ανάγκες του παιχνιδιού. Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να υπάρχει αρκετός ελεύθερος χώρος, ένας πίνακας για τη βαθμολογία και ένα σκαμπό όπου και θα τοποθετήσουμε το παιχνίδι. Για να ξεκινήσει το παιχνίδι, πρέπει να αποφασίσουμε εάν τα παιδιά θα είναι σε ομάδες ή μόνα τους. Στη συνέχεια, τα παιδιά καθισμένα γύρω από το σκαμπό με τη σειρά σηκώνονται για να παίξουν. Το κάθε παιδί ξεχωριστά ρίχνει μέσα στο κουτί τα καπάκια - ΄΄lu-lu’’, κλείνει το κουτί με το καπάκι του και το κουνάει δυνατά (πάνω-κάτω, αριστερά-δεξιά). Εφόσον ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, το παιδί αφήνει το κουτί στο σκαμπό, ανοίγει το καπάκι και εντοπίζει τη θέση των ‘’lu-lu’’ προκειμένου να συλλέξει τους πόντους του. Το παιχνίδι συνεχίζεται με αυτόν τον τρόπο μέχρι την ανάδειξη του νικητή ή της νικήτριας ομάδας.

Ανακεφαλαιώνοντας, είναι ευρέως γνωστό ότι η μαθηματική διδασκαλία είναι πιο προσοδοφόρα όταν αναδύεται μέσα από το παιχνίδι. Είναι βέβαιο ότι τα οφέλη δεν αφορούν μόνο την νοητική ανάπτυξη των παιδιών αλλά και την ανάπτυξη απαραίτητων εννοιών που διαμορφώνουν την προσωπικότητα τους, όπως η ομαδικότητα, η πειθαρχία και ο σεβασμός. Πιο συγκεκριμένα η μορφή του Lu-lu είναι διασκεδαστική για τα μικρά παιδιά, με τα χρώματα και τα σχήματα που έχει σχηματισμένα πάνω του γι’αυτό το λόγο επιλέξαμε το συγκεκριμένο παιχνίδι. Πρόκειται συνεπώς για έναν ευχάριστο συνδυασμό γνώσης και παιχνιδιού.