Στην παρούσα εργασία θα προσπαθήσουμε να αξιολογήσουμε στη βάση μιας γενικής κλίμακας αξιολόγησης δύο ψηφιακά υλικά της ομάδας των μαθηματικών παιχνιδιών. Τα ψηφιακά υλικά που επιλέξαμε είναι: apples4theTeacher και και Mathematical Interactivities. Στόχος μας είναι να ερευνήσουμε αν υπάρχει τρόπος χρήσης της τεχνολογίας ώστε να έχει παιδαγωγική αξία ως προς την εκπαιδευτική πράξη, δηλαδή την μαθησιακή και διδακτική διαδικασία.

Apples4theTeacher

Περιγραφή: Τα περιεχόμενα του εκπαιδευτικού site Apples4theTeacher είναι οργανωμένα σε ενότητες (μαθηματικά, κοινωνικές επιστήμες, ξένες γλώσσες κα) και κάθε ενότητα σε επιμέρους θέματα.

Στην ενότητα των Μαθηματικών με την οποία θα ασχοληθούμε τα θέματα που υπάρχουν είναι:

• Geometry and Geometric Shapes Games

• Interactive 100 Number Charts

• Measurement Games

• Money Games

• Number Sense Games

• Operations - Addition Games, Printables and Worksheets

• Operations (+ - *) Games - Subtraction

• Operations (+ - *) Games - Multiplication

• Operations (+ - *) Games - Division Printables and Worksheets

• Telling Time Games and Clocks - Printables and Worksheets

Ανάλογα με το θέμα που μας ενδιαφέρει κάνοντας κλικ πάνω του μεταφερόμαστε στην αντίστοιχη home page όπου υπάρχουν σχετικές ψηφιακές δραστηριότητες - παιχνίδια. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα για πιο εξειδικευμένη αναζήτηση. Για παράδειγμα αν ψάχνουμε για ένα πιο εξειδικευμένο θέμα δραστηριότητες, απλά πληκτρολογούμε τη λέξη κλειδί στο αντίστοιχο κελί της αναζήτησης (Search) και μας εμφανίζονται οι σελίδες με τα αποτελέσματα που ενδεχομένως αντιστοιχούν σε αυτό που ψάχνουμε . Στη σελίδα αυτή υπάρχει επιπλέον διαφημιστικό υλικό με καταστήματα που παρέχουν εκπαιδευτικού περιεχομένου πράγματα (βιβλία, cd-rom). Τέλος, υπάρχει διαθέσιμος υπερσύνδεσμος Resources όπου μπορούμε να αναζητήσουμε σχέδια μαθήματος και πηγές που μπορούν να τις χρησιμοποιηθούν στην τάξη.

Αξιολόγηση

Προδιαγραφές περιεχομένου: Οι ψηφιακές δραστηριότητες του apples4theteacher λογισμικού απευθύνονται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Για το προτεινόμενο σχολικό επίπεδο κάποιες έννοιες και λεξιλόγιο δεν θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις δυνατότητες των παιδιών χωρίς τη βοήθεια του δασκάλου/ ας. Πολλές από τις οδηγίες των ασκήσεων προορίζονται για τους εκπαιδευτικούς και επαφίεται σε εκείνους η παρουσίαση των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων στα νήπια. Γενικά το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων δεν περιέχει λάθη και οι πληροφορίες του είναι αρκετά σύγχρονες και καθόλου παρωχημένες. Υπάρχει περίληψη των περιεχομένων των δραστηριοτήτων, οι δραστηριότητες ανήκουν σε ενότητες αυτοτελείς και ανεξάρτητες και αυτό βοηθά πολύ τον εκπαιδευτικό στο να επιλέξει την κατάλληλη δραστηριότητα κάθε φορά. Δεν υπάρχει όμως η δυνατότητα επιλογής επιπέδου δυσκολίας καθώς δεν υπάρχει ποικιλία δραστηριοτήτων με επιλογές για αύξηση της πολυπλοκότητας. Τέλος, η παρουσίαση των πληροφοριών κρίνεται αντικειμενική και η αλληλεπίδραση συμβατή με την φυσική και διανοητική ωριμότητα των μαθητών για τους οποίους προορίζεται το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό λογισμικό.

Προδιαγραφές διδακτικής παιδαγωγικής και διδακτικής μεθοδολογίας: Το περιεχόμενο του εκπαιδευτικού λογισμικού «ανταποκρίνεται» στις ανάγκες του αναλυτικού προγράμματος και προωθεί την επίτευξη των στόχων του. Οι ερωτήσεις είναι εύστοχες, κατάλληλες για το περιεχόμενο και συμβάλλουν στην αποτελεσματική μάθηση. Η ανατροφοδότηση στις απαντήσεις των μαθητών είναι άμεση. Οι μαθητές μπορούν να ελέγξουν το ρυθμό και τη σειρά της παρουσίασης της κάθε δραστηριότητας. Η κάθε δραστηριότητα με τη σειρά της δίνει αφορμή για μεταγενέστερες, πιο πολύπλοκες δραστηριότητες με μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα η μάθηση να γενικεύεται για ένα σύνολο παρόμοιων καταστάσεων. Παρόλα αυτά οι δραστηριότητες που προτείνει το συγκεκριμένο λογισμικό είναι ατομικές, δεν προάγεται η συνεργασία μεταξύ των μαθητών. Ακόμη στο πρόγραμμα δεν υπάρχουν βοηθητικά υλικά φύλλα αξιολόγησης δραστηριοτήτων για τους μαθητές, ούτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκπαίδευση ατόμων με ειδικές ανάγκες.

Τεχνικές προδιαγραφές: Οι δραστηριότητες του προγράμματος απαιτούν την εγκατάσταση του προγράμματος Macromedia Flash 10 για να τρέξουν. Υπάρχουν υψηλής ποιότητας οπτικά, γραφικά και ήχος. Η πλοήγηση είναι εύκολη χωρίς να απαιτείται καθοδήγηση. Οι μαθητές μπορούν να εκτυπώσουν τα αποτελέσματα της κάθε δραστηριότητας. Όμως, δεν υπάρχει δυνατότητα αναζήτησης και λήψης βοήθειας. Ο μαθητής δεν μπορεί να αποθηκεύει το σημείο του προγράμματος καθώς βγαίνει από αυτό έτσι ώστε όταν το ξαναχρησιμοποιήσει να ξεκινά από το ίδιο σημείο. Ακόμη δεν υπάρχει η δυνατότητα αρχειοθέτησης ώστε να παρακολουθείται η πρόοδος των μαθητών και δε δίνεται η δυνατότητα στο δάσκαλο να τροποποιήσει τις δραστηριότητες. Το πρόγραμμα είναι ελεύθερο. Μπορεί να το χρησιμοποιήσει όποιος επιθυμεί αρκεί να είναι συνδεδεμένος στο διαδίκτυο. Όμως δεν μπορεί να επικοινωνήσει σε επίπεδο ανταλλαγής δεδομένων με άλλες εφαρμογές (πχ ζωγραφική, επεξεργαστές κειμένου). Όταν «κολλάει» μπορεί να επανακτήσει το βαθμό απόδοσής του και να διορθώσει τα δεδομένα που επηρεάστηκαν από τη βλάβη.

Προδιαγραφές αλληλεπίδρασης και περιβάλλοντος διεπαφής: Η σχεδίαση του εκπαιδευτικού λογισμικού είναι σπονδυλωτή, καθώς κάθε τμήμα υλοποιεί μια συγκεκριμένη εκπαιδευτική ενότητα. Τα μηνύματα και κυρίως τα μηνύματα λάθους που εμφανίζονται στους μαθητές είναι κατανοητά και τους καθοδηγούν. Παρέχεται η δυνατότητα περισσότερων της μιας προσπαθειών για κάθε ερώτηση. Η δυνατότητα εισαγωγής δεδομένων δεν απαιτεί πολύπλοκους χειρισμούς. Δεν δίνεται στον εκπαιδευτή και στον μαθητή η δυνατότητα να εμπλουτίσει τη διαδικασία μάθησης και να επεκτείνει το υλικό προσθέτοντας νέες ερωτήσεις και ασκήσεις ή να δημιουργεί τα δικά του σενάρια, να προσθέτει σημειώσεις, παρατηρήσεις. Σε αρκετές περιπτώσεις ενεργειών, π.χ. όταν ο χρήστης ζητά διαγραφή αρχείων ή όταν κάνει κάποια ενέργεια που μπορεί να οδηγήσει σε δυσλειτουργία του προγράμματος, το λογισμικό δεν ζητάει επιβεβαίωση αυτών των ενεργειών. Κάθε φορά που ο μαθητής επαναλαμβάνει το ίδιο τμήμα του λογισμικού του παρουσιάζονται διαφορετικές ερωτήσεις ή οι ίδιες ερωτήσεις με διαφορετική σειρά. Δεν του παρέχεται η δυνατότητα όμως να αποθηκεύσει τα αποτελέσματά του για να μπορέσει ο ίδιος να αξιολογήσει την πρόοδο του ή ο/η δάσκαλός του/ λα του

Mathematical Interactivities στο Mathematics.hellam.net

Περιγραφή: To συγκεκριμένο site έχει μια συλλογή από αυτοσχέδια μαθηματικά παιχνίδια τα οποία προσθέτει και ανανεώνει ο δημιουργός τους. Χωρίζονται σε ενότητες οι οποίες είναι:

• Number puzzles

• Interactive algebra online

• Measurement Shape and Space: Interactive Geometry

• Fun with Handling Data

• Puzzles, Maths, Investigations, Trivia

Ανάλογα με το θέμα που μας ενδιαφέρει κάνοντας κλικ πάνω του μεταφερόμαστε στην αντίστοιχη home page όπου υπάρχουν σχετικά ψηφιακά παιχνίδια.

Αξιολόγηση

Προδιαγραφές περιεχομένου: το περιεχόμενο του συγκεκριμένου λογισμικού δεν έχει σχεδιαστεί για εκπαιδευτικό σκοπό ούτε απευθύνεται σε κάποια ηλικιακή ομάδα. Αποτελείται από μαθηματικά παιχνίδια που έχουν σκοπό την ψυχαγωγία του χρήστη. Τα παιχνίδια - δραστηριότητες όπως προαναφέραμε ανήκουν σε ενότητες. Σε κάθε ενότητα υπάρχει πληροφορία για το είδος των δραστηριοτήτων. Η πληροφορία είναι πλήρης και όχι αποσπασματική. Υπάρχει ποικιλία δραστηριοτήτων με ευχέρεια επιλογής του επιπέδου πολυπλοκότητας. Τα θέματα παρουσιάζονται με ικανοποιητικό βάθος και κάλυψη καθώς και με λογική διαδοχή με τρόπο που να διευκολύνει αυτόν που θέλει να ασχοληθεί με αυτά. Δεν περιέχει επιστημονικές ανακρίβειες, και τα παραδείγματά συνδέονται με πραγματικές καταστάσεις και γεγονότα από την καθημερινή ζωή.

Προδιαγραφές διδακτικής παιδαγωγικής και διδακτικής μεθοδολογίας: Οι δραστηριότητες που προσφέρονται δεν λαμβάνουν προϋπάρχουσες γνώσεις, ούτε τις διαφορετικές ικανότητες των χρηστών. Παρόλα αυτά ευνοούν την εκμάθηση στην πράξη. Για τις δραστηριότητες υπάρχει ειδικό forum όπου ενθαρρύνεται η συζήτηση μεταξύ των χρηστών. Οι χρήστες μπορούν να αλληλεπιδράσουν, καθώς εκεί μπορούν να πουν τις απόψεις τους για τις δραστηριότητες, να προτείνουν τρόπους επίλυσης των προβλημάτων. Στους χρήστες δεν υπάρχει χρονικό όριο για να απαντήσουν στα ερωτήματα των δραστηριοτήτων. Σε περίπτωση λανθασμένων απαντήσεων δεν δίνονται πληροφορίες στο μαθητή για τη διόρθωσή τους ή υποδείξεις ώστε να ξανασκεφτεί την απάντηση. Υπάρχει άμεση ανατροφοδότηση για την επαλήθευση των σωστών απαντήσεων.

Τεχνικές προδιαγραφές: Το πρόγραμμα είναι ελεύθερο. Μπορεί να το χρησιμοποιήσει όποιος επιθυμεί αρκεί να είναι συνδεδεμένος στο διαδίκτυο. Όμως δεν μπορεί να επικοινωνήσει σε επίπεδο ανταλλαγής δεδομένων με άλλες εφαρμογές (πχ ζωγραφική, επεξεργαστές κειμένου). Όταν «κολλάει» μπορεί να επανακτήσει το βαθμό απόδοσής του και να διορθώσει τα δεδομένα που επηρεάστηκαν από τη βλάβη. Είναι φιλικό και εύκολο να χρησιμοποιηθεί από τους μαθητές χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερη προσπάθεια και χρόνος για την εκμάθησή του. Επιπρόσθετα, διατίθεται ο πηγαίος κώδικας των δραστηριοτήτων προκειμένου όποιος το επιθυμεί να δημιουργήσει τις δικές του δραστηριότητες ή να τροποοιήσει τις ήδη υπάρχουσες.

Προδιαγραφές αλληλεπίδρασης και περιβάλλοντος διεπαφής: Τα γραφικά, η κίνηση και ο ήχος είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο. Οι δραστηριότητες είναι αρκετά διασκεδαστικές. Τα γραφικά και ο ήχος συνιστούν κίνητρο για δημιουργική ενασχόληση, καθώς προσελκύουν το ενδιαφέρον του χρήστη. Η μετάβαση από το ένα μενού στο άλλο, αλλά και η κίνηση μέσα στα μενού είναι πολύ ευχάριστη, διασκεδαστική και πολύ εύκολη κυρίως για παιδιά. Ο χρήστης δεν απαιτείται να απομνημονεύει πολλά ονόματα ή αριθμούς, που πιθανόν θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσει σε μια επόμενη ενέργεια. Στο πρόγραμμα δεν υπάρχει δυνατότητα αποθήκευσης των αποτελεσμάτων των ασκήσεων που εκπονεί ο μαθητής, ούτως ώστε να μπορεί να ελέγχει ο ίδιος την πρόοδό του και να μπορεί ο εκπαιδευτής του να αξιολογήσει και να πιστοποιήσει το επίπεδο γνώσης.

Συγκριτικά αποτελέσματα:

Και στα δύο μαθηματικά παιχνίδια οι διδακτικοί στόχοι είναι κρυμμένοι πίσω από μια σειρά αποστολών φέρνοντας τα μαθηματικά σε έναν κόσμο που οι σημερινοί μαθητές μπορούν να καταλάβουν. Οι μαθητές γοητεύονται από την επίλυση των προβλημάτων και ξεχνούν ότι μαθαίνουν, αλλά δεν ξεχνούν τι έχουν μάθει. Παίζοντας με αυτά τα παιχνίδια οι μαθητές εξοικειώνονται με τα ανάλογα ποσά και τα ανάλογα κλάσματα, με τις αριθμητικές πράξεις και τις μετρήσεις, με τα αριθμητικά μοτίβα, με τις εξισώσεις, με την εύρεση περιμέτρου και εμβαδού και με τη γεωμετρία. Με τη βοήθεια των παιχνιδιών, τα οποία προσαρμόζονται στις ικανότητες κάθε παίχτη, οι μαθητές που παρουσιάζουν χαμηλές σχολικές επιδόσεις ισχυροποιούν την αυτοπεποίθησή τους και ανακαλύπτουν πώς μπορούν να αξιοποιήσουν τις έμφυτες ικανότητές τους για να κάνουν μαθηματικά. Είναι λογικό όμως να περιμένει κανείς ότι εισάγοντας απλά ένα ψηφιακό παιχνίδι στην τάξη, τα μαθηματικά δε θα βρουν κανένα μαγικό τρόπο να μπουν στο κεφάλι των μαθητών. Ούτε όμως και η αποδοχή από το μέρος των μαθητών είναι προεξοφλημένη.